โรคบ้านหมุน สาเหตุที่อาจเกิดโรคร้าย
โรคบ้านหมุน เป็นหนึ่งในอาการที่จะสื่อไปถึงโรคเกี่ยวกับสมอง บางคนอาจจะมองว่าเป็นเรื่องปกติ แค่เวียนหัว นั่งพักเดี๋ยวก็หาย แต่เพื่อความชัวร์ เราควรไปตรวจเช็คร่างกายกับคุณหมอไว้จะดีกว่า
อาการเวียนศีรษะ / บ้านหมุน ( Vertigo ) นั้นไม่ได้จัดว่าเป็นโรค แต่เป็นเพียงกลุ่มอาการเท่านั้น โดยพบได้บ่อยขึ้นในผู้สูงอายุ ซึ่งผู้ป่วยมักมีลักษณะกลุ่มอาการต่าง ๆ เกิดขึ้น ดังนี้
- โรคบ้านหมุน เป็นอาการเคลื่อนที่ได้ของสิ่งแวดล้อมรอบตัวลักษณะหมุนวนตามเข็ม หรือทวนเข็มนาฬิกา ภาพไหลช้า ๆ ตามการเปลี่ยนท่า
- โรคบ้านหมุน เป็นความรู้สึกว่าตัวเองหมุน เคลื่อนที่ได้ โคลงเคลงคล้ายยืนบนเรือ รวมถึงความรู้สึกว่ามีของไหลอยู่ในศีรษะ ในร่างกาย
- โรคบ้านหมุน อาการอาจเป็น ๆ หาย ๆ เกิดเป็นช่วงสั้น ๆ หรือนานเป็นวัน สัปดาห์ หรือเดือนได้
- โรคบ้านหมุน อาจมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น คลื่นไส้ อาเจียน มึนงง หูอื้อ ได้ยินเสียงในหู
สาเหตุของอาการเวียนศีรษะ / โรคบ้านหมุน
- โรคของหูชั้นใน ที่พบได้บ่อย เช่น โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน ( Meniere’s Disease ) โรคหินปูนในหูชั้นในหลุด ( Benign Paroxysmal Positional Vertigo ) โรคเส้นประสาทหูอักเสบ ( Vestibular Neuronitis ) ส่วนโรคของหูชั้นในที่อาจพบได้ไม่บ่อย เช่น โรคประสาทหูชั้นในอักเสบ ( Labyrinthitis ) การสูญเสียการได้ยินจากการนำเสียง หรือมีกระดูกงอกใหม่ที่ฐานกระดูกโกลน ( Superior canal dehiscence ) เนื้องอกในประสาทหูชั้นใน ( Acoustic Neuroma )
- โรคของสมอง อาการเวียนศีรษะที่เกิดจากโรคของสมอง โดยเฉพาะสมองส่วนหลัง หรือสมองน้อย ( Cerebellum ) และก้านสมอง ( Brain Stem ) เช่น โรคหลอดเลือดสมอง ( Stroke ) รวมถึงโรคสมองขาดเลือดชั่วคราว ( Transient Ischemic Attack – TIA ) โรคปวดศีรษะไมเกรนชนิดมีอาการวิงเวียนร่วมด้วย ( Vestibular Migraine ) เนื้องอกในสมองโดยเฉพาะส่วนที่ฐานกะโหลกศีรษะ และสมองน้อย โรคปลอกประสาทส่วนกลางอักเสบ ( Multiple Sclerosis ) ภาวะความเสื่อมของสมอง ( Parkinson’s Disease/Cerebellar Ataxia ) ภาวะติดเชื้อในสมองส่วนกลาง
- ภาวะเจ็บป่วยทางกายที่สัมพันธ์กับอาการเวียนศีรษะ มักจะมีอาการไม่รุนแรงนัก ผู้ป่วยมักมาด้วยอาการมึนงง ( Dizziness ) รู้สึกโคลงเคลง อ่อนเพลีย มักไม่ค่อยมีอาการเวียนศีรษะ / บ้านหมุน ได้แก่
- โรคบ้านหมุน อาจเกิดจากภาวะที่เกี่ยวกับการไหลเวียนโลหิตผิดปกติ เช่น ความดันต่ำ ความดันสูง ความดันผิดปกติหลังการเปลี่ยนท่า ( Orthostatic Hypotension )
- โรคบ้านหมุน อาจเกิดจากภาวะขาดธาตุเหล็ก ( low iron level ) หรือ ภาวะเกลือแร่ในร่างกายผิดปกติ เช่น โซเดียม โพแทสเซียม
- โรคบ้านหมุน อาจเกิดจากภาวะน้ำตาลในเลือดผิดปกติ ( Dysglycemia ) ทั้งน้ำตาลในเลือดต่ำ หรือสูงมากเกินไป
- โรคบ้านหมุน อาจเกิดจากผลข้างเคียงจากยาบางชนิด โดยเฉพาะกลุ่มยานอนหลับ ยาคลายกังวล ยาต้านซึมเศร้า ยากันชัก
- โรคบ้านหมุน อาจเกิดจากภาวะขาดน้ำ ( Dehydration ) หรือภาวะฮีทสโตรก ( Heat Stroke, Heat Exhausted )
- โรคบ้านหมุน อาจเกิดจากภาวะคาร์บอนมอนอกไซด์คั่ง ( Carbon Monoxide Poisoning )
- โรคบ้านหมุน อาจเกิดจากภาวะทางเดินหายใจอุดกั้น ( Obstructive Sleep Apnea : OSA )
อาการเวียนศีรษะ แบบไหนที่ควรรีบพบแพทย์
อาการที่ควรไปพบแพทย์พวกกลุ่มอาการเวียนศีรษะ / บ้านหมุนนั้น หากมีอาการทางด้านอื่น ๆ เหล่านี้ร่วมด้วย ควรไปตรวจประเมินอย่างเหมาะสม และวินิจฉัยแยกโรคให้ทราบถึงสาเหตุที่สำคัญโดยเร็วที่สุด เนื่องจากอาการร่วมเหล่านี้อาจมีสาเหตุมาจากโรคของสมอง ที่อาจทวีความรุนแรงจนนำไปสู่ความพิการ หรือทุพพลภาพได้ในที่สุด
- อาการเวียนศีรษะ / บ้านหมุนเป็นเวลานานมากกว่า 1 สัปดาห์ รับประทานยาบรรเทาอาการแล้วแต่อาการไม่ดีขึ้น หรือดีขึ้นเพียงเล็กน้อย
- อาการเวียนศีรษะที่มีอาการรุนแรงจนรบกวนชีวิตประจำวัน หรือการเคลื่อนไหว
- อาการเวียนศีรษะ / บ้านหมุน ร่วมกับอาการทางระบบประสาท เช่น เดินเซ อ่อนแรง พูดไม่ชัด ชาตามร่างกาย
- อาการเวียนศีรษะ / บ้านหมุน ร่วมกับอาการปวดศีรษะ
- อาการเวียนศีรษะ / บ้านหมุน ร่วมกับอาการทางหู เช่น การได้ยินลดลง ได้ยินเสียงวิ๊งๆ ในหู หูอื้อ
- อาการเวียนศีรษะ / บ้านหมุน ร่วมกับอาการทางตา เช่น ตามัว
- อาการเวียนศีรษะตามหลังการเกิดอุบัติเหตุ
ที่สำคัญ การดูแลภาวะเวียนศีรษะ ( Vertigo ) รวมถึงภาวะมึนงง ( Dizziness ) คือ การวินิจฉัย และการตรวจเพิ่มเติมเพื่อยืนยันโรค หรือแยกโรคที่มีอันตรายร้ายแรงออกไป โดยเฉพาะอาการที่เกิดจากโรคของสมองที่อาจนำไปสู่ความพิการ ความทุพพลภาพ หรือแม้กระทั่งเสียชีวิตได้ ซึ่งสามารถทำได้โดยการตรวจภาพวินิจฉัยสมอง การตรวจเลือด การตรวจการได้ยิน หลังจากที่วินิจฉัยสาเหตุของโรคเวียนศีรษะได้แล้ว แพทย์จะให้คำแนะนำเกี่ยวกับแนวทางการรักษา การดำเนินโรค การใช้ยาเพื่อบรรเทาอาการ และการหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้เป็นซ้ำ รวมถึงการพยากรณ์โรคที่อาจกลับเป็นซ้ำ และอาจส่งผลให้เกิดอุบัติเหตุได้ด้วยเช่นกัน
อ่านบทความอื่นเพิ่มเติม
