ของทอด ของมัน เสี่ยงเป็น นิ่ว ใน ถุงน้ำดี
การทานของทอด ของมัน เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่เสี่ยงเป็น นิ่ว ใน ถุงน้ำดี ได้ เพราะอาหารที่เราทานเข้าไปในแต่ละวันเราคงเน้นแค่ให้มันกรอบ อร่อยเท่านั้นก็เพียงพอ แต่หารู้ไม่ว่ามันทำให้เราเสี่ยงเป็น นิ่ว ใน ถุงน้ำดี ขนาดไหน
นิ่ว ใน ถุงน้ำดี ( Gallstones ) คือ ก้อนตะกอนก้อนเล็ก ๆ กลม ๆ บ้างมีลักษณะเหลี่ยม สีขุ่นเข้ม ขนาดเล็กบ้าง ใหญ่บ้าง เกิดจากการขาดความสมดุลของน้ำดีโดยที่ก้อน นิ่ว นี้สามารถสร้างปัญหานานาอาการให้กับ ถุงน้ำดี ในร่างกายของเรา อาทิเข้าไปอุดตันบ้าง อักเสบบ้าง กลิ้งหลุดไปไปยังท่อน้ำดีใหญ่บ้าง จนเกิดระคายเคือง ติดเชื้อ ในคนไข้บางรายอาจร้ายแรงถึงขั้นกระตุ้นให้เกิดมะเร็งใน ถุงน้ำดี ได้อีกด้วย
ก่อนอื่นต้องรู้ก่อนว่า ถุงน้ำดี มีหน้าที่เก็บสะสมน้ำดีที่ตับสร้างไว้ เพื่อใช้น้ำดีย่อยอาหารประเภทไขมัน โดยในน้ำดีจะประกอบไปด้วยสารโคเลสเตอรอล กรดน้ำดี สารฟอสโฟลิพิด ( Phospholipids ) และสารอื่น ๆ ทว่าหากสารเคมีดังกล่าวใน ถุงน้ำดี มีสัดส่วนที่ไม่สมดุลกัน หรือมีการคั่งของน้ำดีในท่อใน ถุงน้ำดี มากกว่าปกติ น้ำดีก็จะตกเป็นผลึก จับตัวเป็นก้อน กลายเป็นก้อน นิ่ว ขึ้นมาได้
ในน้ำดี มีไขมัน
ในน้ำดีนั้นมีส่วนประกอบอยู่ 3 อย่าง คือ คอเลสเตอรอล ไบซอล และบิลลิรูบิน ซึ่งนั่นแปลว่าแม้ในน้ำดีเองก็มีส่วนประกอบของไขมันอยู่ ทำให้เมื่อเรารับประทานอาหารที่มีไขมันเยอะ หรือมีคอเลสเตอรอลมาก ก็จะยิ่งไปเพิ่มไขมัน ทำให้ภาวะความสมดุลของน้ำดีนั้นเปลี่ยนแปลงไป
อาหารไขมัน vs นิ่ว ใน ถุงน้ำดี
อย่างที่บอกไปข้างต้นว่า ลำพังในตัวน้ำดีเองก็มีส่วนประกอบของคอเลสเตอรอลอยู่ไม่น้อย เมื่อทานอาหารไขมันเข้าไปจำพวกของทอด ของมัน ที่มีส่วนประกอบของไขมันเยอะ ๆ ก็ทำให้เกิดการสะสมของไขมันในน้ำดีมากเกินไป คอลเลสเตอรอลก็จะถูกกระตุ้นทำให้เกิดตะกอนกลายเป็น นิ่ว ใน ถุงน้ำดี นี่ จึงเป็นคำตอบว่าอาหารมัน อาหารทอด ที่มีไขมัน และคอเลสเตอรอลสูงนั่นเกี่ยวข้องกับการเกิด นิ่ว ใน ถุงน้ำดี ได้อย่างไร
ไม่ใช่แค่ “ของทอด” เท่านั้นที่ต้องระวัง
นอกจากพวกของทอด ของมันแล้ว อาหารทะเลบางชนิด เช่น ปลาหมึก ปู กุ้ง หรือหอย ก็ควรรับประทานอย่างพอดีเช่นกัน ควรหลีกเลี่ยงขนมหวานต่าง ๆ ที่มีส่วนประกอบของน้ำตาล และกะทิในปริมาณมาก เช่น กล้วยบวชชี ขนมหม้อแกง ขนมถ้วย โดนัท เค้ก คุกกี้ รวมถึงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เพราะทำให้เกิดการสะสมของไขมันไตรกลีเซอรด์ เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดนิ่วใน ถุงน้ำดี ได้เช่นกัน
ใครบ้างเสี่ยงเป็น นิ่ว ใน ถุงน้ำดี
- เพศหญิงอายุ 40 ปีขึ้นไป และผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป
- ผู้ที่มีภาวะอ้วนน้ำหนักมาก
- ผู้ที่มีโรคเบาหวาน, โรคเลือด, โลหิตจาง, ธาลัสซีเมีย
- ผู้หญิงที่มีการตั้งครรภ์หลายครั้ง, กินยาคุมกำเนิด, ทานฮอร์โมนจากภาวะหมดประจำเดือน
- ผู้ที่อดอาหาร ( ถือศีลอด ) หรือลดน้ำหนักตัวอย่างรวดเร็ว
- ทานยาลดไขมันในเลือดบางชนิด
- พันธุกรรม มีประวัติคนในครอบครัว
ทำไมคนยุคนี้ถึงเป็น นิ่ว ใน ถุงน้ำดี กันมาก
ก็เป็นเพราะนิยมรับประทานอาหารไขมันสูง เมนูอาหารที่อร่อย ๆ หลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นหมูติดมัน หมูกระทะ ปิ้งย่างติดมันที่เราชอบแวะเวียนไปรับประทานกันบ่อย ๆ ส่วนหนึ่งมาจากส่วนประกอบที่เป็นไขมัน เพราะไขมันจะช่วยให้อาหารกลมกล่อม และนุ่มขึ้น น้ำดีก็มีหน้าที่หลักทำให้ไขมันแตกตัวง่ายต่อการย่อยด้วยน้ำย่อย ซึ่งการที่เรารับประทานอาหารไขมันสูง เส้นใยอาหารต่ำ ทำให้เกิดการสะสมไขมัน และโคเลสเตอรอลในร่างกาย การย่อยไขมันไม่สมบูรณ์ เกิดการสะสม และเมื่อสะสมเป็นเวลานานอาการ นิ่ว ใน ถุงน้ำดี จะเกิดแน่นอน
ยิ่งกิน ยิ่งอ้วน ยิ่งเสี่ยงเป็น นิ่ว
ความอ้วนเป็นสาเหตุที่ทำให้ปริมาณคลอเลสเตอรอลในน้ำดีเพิ่มขึ้น ดังนั้น ไม่ควรปล่อยให้ตนเองเข้าสู่ภาวะอ้วน หากรู้ว่ากำลังเข้าสู่ภาวะอ้วน ให้เลือกวิธีลดน้ำหนักที่ถูกต้อง โดยการรับประทานอาหารประเภทกากใยเพิ่มขึ้น ไม่ว่าจะเป็นผัก หรือผลไม้ ควรค่อย ๆ ลดน้ำหนักอย่างค่อยเป็นค่อยไป ไม่หักโหมจนน้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งอาจเพิ่มความเสี่ยงการเกิด นิ่ว ใน ถุงน้ำดี ได้ รวมถึงการรับประทานยาลดไขมันบางชนิดก็เป็นปัจจัยเสี่ยง
ออกกำลังกายช่วยป้องกันการเกิด นิ่ว ได้
การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอจะเป็นการสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ซึ่งนั่นจะช่วยลดการเกิด นิ่ว ใน ถุงน้ำดี ได้ส่วนหนึ่ง ดังนั้น คนที่ขาดการออกกำลังกายจึงมีความเสี่ยงมากกว่าคนที่ออกกำลังกาย และเสี่ยงต่อการเกิดโรคอื่น ๆ ด้วย โดยเฉพาะโรคเบาหวาน เนื่องจากผู้ป่วยโรคเบาหวานมีแนวโน้มที่จะมีระดับของไขมันทั้งคอเลสเตอรอล และไตรกลีเซอไรด์ในเลือดเพิ่มสูงขึ้น ( Triglyceride เป็นไขมันอีกชนิดที่เพิ่มโอกาสการเกิด นิ่ว ใน ถุงน้ำดี ) และ ถุงน้ำดี จะมีการบีบตัวน้อยในผู้ที่มีน้ำตาลในเลือดสูง จึงมีความเสี่ยงต่อการเกิด นิ่ว ใน ถุงน้ำดี ได้ง่ายขึ้น
เห็นไหมว่าเพียงแค่เราเลือกทานอาหารให้เหมาะสม หลีกเลี่ยงสิ่งที่จะไปกระตุ้นให้เกิดความเสี่ยงในการเกิด นิ่ว ใน ถุงน้ำดี ได้ เพียงเท่านี้ เราก็สามารถที่จะมีสุขภาพที่แข็งแรง ห่างไกลจากโรคได้แล้ว
อ่านบทความอื่นเพิ่มเติม
